نامه‌ها دروغ نمی گویند

 نامه‌های هنرمندان مثل نامه‌های مردم معمولی نیست که در آن اخبار فامیلی یا وضعیت آب و هوا گزارش شود و در پایان هم بار توماری از سلام‌های به این و آن را بر دوش بکشد.
در نامه‌های هنرمندان می‌توان رد پای ذهن هنری آنان را دنبال کرد و به شیوه‌ی نگرش و باورهای آنان در مورد هنر و هنرمندان دیِگر پی برد.
متأسفانه‌ی نامه‌های هنرمندان ایرانی، همواره به صورت پراکنده – یا در مجله‌ها و یا در ضمن باز گفت زندگی نامه‌ی آنان – منتشر شده و تا به حال کسی آنها را در یک کتاب جمع آوری نکرده است.
اما در انگلستان شخصی به نام Richard  Friedenthal نامه‌های هنرمندان نقاش را از گوشه و کنار دنیا فراهم آورده و آن‌ها را در کتابی به نام (Letters of the great artists) به چاپ رسانیده است. این کتاب خواندنی شامل نامه‌هایی است که نقاشان به خانواده‌های خود، فروشندگان تابلوها و حتا گاه به مدل‌های خود نوشته‌اند وچون نامه است و برای شخص ویژه‌ای نوشته شده بسیار صادقانه از فلسفه‌ی ذهنی هنرمند، باورهای او نسبت به هنر نقاشی و رنگ، دید گاهش نسبت به هنرِ هنرمندان دیگر و حتا مشکلات شخصی و اجتماعی او گفتگو می‌کند مثل نامه‌ی رافائل به پدر و عمویش که عقیده‌ی خود را جسورانه در مورد همسری که آنها برایش برگزیده‌اند بیان می‌کند و از یک ازدواج اجباری سر باز می‌زند. (ص ۴۵)
یا نامه‌ی پل گوگن که از شر طلبکاران و افتضاحی که دامنگیرش شده، ناچار به خوردن ارسنیکی می‌شود که پزشک برای درمان بیماری اگزمایش به او داده است (ص ۱۶۴ )
یا شرح محاکمه‌ی ورونز نقاش ایتالیایی که به خاطر کشیدن تابلوی شام آخر مسیح، که مطابق قواعد کلیسا نبوده، در بدترین شرایط مالی محکوم به پرداخت مبلغ قابل توجهی جریمه‌ی نقدی و تغییر و اصلاح تابلوی خود می‌گردد. (ص ۱۱۳ )
گرد آورنده بعد از هر نامه‌ای ضمن معرفی نقاش، موقعیت زمانی و مکانی نامه را تا آنجا که می‌دانسته و می‌توانسته توضیح داده و نیز تصویری از تابلوی مربوط به آن را چاپ کرده که خواننده را کاملا ً در فضای نوشته قرار بدهد. بطوریکه کتاب شامل ۹۹ تابلوی سیاه و سفید و ۵۱ تابلوی رنگی است.
این کتاب شاهد زنده و موجه زندگانی پر نشیب و فراز هنر مندانی است که برای رسیدن به حقیقت ِ هنر و بر جای نهادن یک نام ماندگار، از تنگناهای پر نشیب و فراز زندگی گذشته، اما خود را به آن نباخته اند و با ایمان به هنر خود با عشق مجنونانه‌ای در راه آن پای افشرده‌اند که به قول حافظ :
در ره منزل لیلی که خطر‌هاست در آن،
شرط اول قدم آن است که مجنون باشی
و اینک برگردان چند نامه پیشکش می شود
پیرایه یغمایی
۱: نامه مونک
۲
: نامه کلود مونه
۳
: مسیح در خانه ی لاوی

۴:
۵:
۶:

 

 

 252 total views,  2 views today