بت من ز در درآمد…

غزل ۲۸۴۲ از کلیّات دیوان شمس، مطابق نسخه ی تصحیح شده ی استاد بدیع الزمان فروزانفر

اشاره ها:
۱- « درآمد» و «برون شد» : دو مصدر مرخّم به جای « درآمدن» و «برون شدن»
۲ – صفتی بود جمادی:  یعنی صفت جمادات است، صفت موجودات عالم مادی است. جماد را در مقابل روح به کار برده است. آمدن و رفتن از جایی به جایی ویژگی موجوداتی است که دارای بُعد هستند.
۳- غلطم : در اشتباهم
۴ – تو چگونه ای:  یعنی تو دارای کیفیت هستی، امّا از اراده ی حق تعالی – که بی کیفیت و بی چگونه است- در وجود آمده ای.
۵ – چه چگونه بُد عدم را:  یعنی «کیفیت» عدم چه کیفیتی بود؟
۶ – به طرب میان ببندم : آماده ی شادی و خوشی شوم .
اشاره ها  از جلد دوم ، صفحه ی ۹۹۳، کتاب غزلیات شمس تبریز، به گزینش و تفسیر دکتر شفیعی کدکنی

و اینک غزل :

بت من ز در درآمد به مبارکی و شادی
به مراد دل رسیدم به جهان بی‌مرادی

تو بپرس چون درآمد که برون نرفت هرگز
که درآمد و برون شد صفتی بود جمادی

غلطم مگو که چون شد ز چگونگی برون شد
تو چگونه‌ای ولیکن تو ز بی‌چگونه زادی

چه چگونه بد عدم را چه نشان نهی قدم را
نگر اولین قدم را که تو بس نکو نهادی

همه بیخودی پسندم همه تن چو گل بخندم
به طرب میان ببندم که چنین دری گشادی

 

 386 total views,  4 views today