آمپوله

تا به حال شاید بیش از ۱۴ بار منظومه ی زیبای (ویست لند the waste land) از تی.اس. الیوت با نام های مختلف از قبیل سرزمین بی‌حاصل، دشت سترون، خراب‌آباد و ارض موات، سرزمین ویران، سرزمین هرز، وغیره به فارسی ترجمه شده است. اما متأسفانه تمامی این فرزانگان ازهمان اول کار نقل قول «گایوس پترونیوس» را اشتباه برداشت کرده اند و به جای اینکه بنویسند او در شیشه ای زندانی بود، نوشته اند در قفسی و علاوه بر اینکه تفاوت میان شیشه و قفس را ندانسته اند، به سرگذشت اسطوره ها هم در روم قدیم توجهی نداشته اند وحتا در زبان لاتین هم هیچ گشت و گذاری نکرده اند که بدانند( آمپولا) که در متن اصلی آمده به معنی شیشه، تُنگ دسته دار، شیشه ی شکم گُنده ) است و کلمه ی (آمپول) هم بعداً از این نام گرفته شده. و کلمه ی (آمپوله = ampoule به معنی لامپ ) در فرانسه هم از این کلمه است. و اصلاً علت اینکه این شخصیت اسطوره ای در شیشه محبوس است، این است که بیم آن می رود که تنش آب شده و بخار بشود. در این میان فقط آقای محمود مسعودی مترجم گرامی که این منظومه را به نام (ارض باطله) ترجمه کرده، به این نکته اشاره دارد. البته ناگفته نماند که یکی – دو تا از ترجمه های انگلیسی هم آن را قفس ترجمه کرده اند
اما چینی ها انگار ازهمه در ترجمه ی این منظومه دقیق تر بوده اند و این شخصیت اسطوره ای را در ساعت شیشه ای زمان رسم کرده اند ، چون اصلاً عامل اصلی زمان است و حالا متن به لاتین:
“Nam Sibyllam quidem Cumis ego ipse oculis meis vidi
in ampulla pendere, et cum illi pueri dicerent: Σίβνλλα τί ϴέλεις; respondebat illa: άπο ϴανεΐν ϴέλω.”

 294 total views,  2 views today