این غزل به واسطه ی ترجمه ی زیبایی که نیکلسون از آن به زبان انگلیسی عرضه داشته است، سخت شهرت یافته و بسیاری از خاورشناسان جهان به هنگام بحث از تصوف و جهان بینی عرفانی ، به ترجمه ی آن استناد کرده اند. در نسخه های قدیمی و اساسی دیوان شمس وجود ندارد . ما آن را از روی شمس الحقایق رضا قلی خان هدایت نقل کرده ایم . مستند نیکلسون نیز نسخه های چاپ سنگی هند و تبریز بوده است.
پاره ی نخستین مصراع اول ، ردیف غزلی است از عبدالواسع جبلی (متوفی 555) که می گوید:
شدم عاشق دگرباره، چه تدبیر ای مسلمانان
نشاط از من شد آواره ، چه تدبیر ای مسلمانان؟
اشاره ها:
بیت 2-ارکان: عناصر اربعه.
بیت 3- بلغار: به بلغارستان امروزی ربطی ندارد. احتمالاً قومی از اسلاوها (= صقالبه) منظور است. مفهوم بلغار در تمدن اسلامی، مفهومی افسانه ای است و اهل بلغار به سپیدی پوست ضرب المثل اند.
بیت 3- سقسین: در فرهنگ ها به عنوان ولایتی در ترکستان آمده است . نام سقسین و بلغار غالباً در کنار هم آمده . در شعری منسوب به عطار هم آمده است:
عشق تو ز سقسین و ز بلغار برآمد
فریاد ز کفّار به یکبار بر آمد
بیت 3- ملک عراقین : عراق عرب و عراق عجم
اشاره ها برگرفته از کتاب دوجلدی غزلیات شمس تبریز با گزینش و تفسیر دکتر شفیعی کدکنی است
پاره ی نخستین مصراع اول ، ردیف غزلی است از عبدالواسع جبلی (متوفی 555) که می گوید:
شدم عاشق دگرباره، چه تدبیر ای مسلمانان
نشاط از من شد آواره ، چه تدبیر ای مسلمانان؟
اشاره ها:
بیت 2-ارکان: عناصر اربعه.
بیت 3- بلغار: به بلغارستان امروزی ربطی ندارد. احتمالاً قومی از اسلاوها (= صقالبه) منظور است. مفهوم بلغار در تمدن اسلامی، مفهومی افسانه ای است و اهل بلغار به سپیدی پوست ضرب المثل اند.
بیت 3- سقسین: در فرهنگ ها به عنوان ولایتی در ترکستان آمده است . نام سقسین و بلغار غالباً در کنار هم آمده . در شعری منسوب به عطار هم آمده است:
عشق تو ز سقسین و ز بلغار برآمد
فریاد ز کفّار به یکبار بر آمد
بیت 3- ملک عراقین : عراق عرب و عراق عجم
اشاره ها برگرفته از کتاب دوجلدی غزلیات شمس تبریز با گزینش و تفسیر دکتر شفیعی کدکنی است
