یک اتفاق فرهنگی در استرالیا
پیرایه یغمایی و کتاب سه حقه باز
کتاب کودکانه‌ای که در مدت کمتر از یک ماه ۳۰۰۰ جلد آن به فروس رسید
مهاجرت گواین‌که دشوار و دردمندانه است، اما به باور تمامی جامعه‌شناسان از بنیانی‌ترین عوامل بالندگی تمدن‌ها به حساب می‌آید و اگر کاملا ًمفهوم آن‌را درنظر آوریم درمی‌یابیم که مهاجر هرچند برخلاف میل باطنی خود، سختی‌های غربت را به جان می‌خرد و میهمان سرزمینی بیگانه می‌شود، اما بر اثر این کوچیدن بخشی از فرهنگ سرزمین مادری و گاه تمامی آن‌را به سرزمین میزبان پیشکش می‌نماید. به ویژه اگر این مهاجر صاحب اندیشه و اهل قلم هم باشد. از این‌رو مهاجرانی از این دست که به هر دلیلی به سرزمین‌های دیگر روی می‌آورند، برای کشور میزبان ثروت باد آورده‌ای هستند که آفرینش و احساس‌شان را صرف بالندگی کشور دیگری می‌کنند. و این موضوع هرچند از طرفی باعث سربلندی فرهنگ اِیران است، اما از طرفی دیگر جای دریغ دارد که چرا این نیرو در همان جا که باید هزینه نمی‌شود.
پیرایه یغمایی، شاعر، نویسنده و محقق برجسته یکی از آن مهاجرین فرهیخته است که براستی از نیاکان گرامی‌اش فرهنگ پربهایی را به ارث برده است.* او اینک در استرالیا بسر می‌برد و به تازگی کتابی برای کودکان و نوجوانان نوشته به نام (سه حقه باز= Three Crooks) و انتشارات معتبر (HHA) آن‌را به بازار عرضه کرده که با استقبال شگفت‌انگیزی روبرو شده است.
پیرایه یغمایی که پیش از این هم در ایران چند کتاب برای کودکان به چاپ رسانیده، در مورد کتاب سه حقه باز می‌گوید:
من جاهای دیگر را نمی‌دانم اما در استرالیا این نخستین باری است که یک ناشر خارجی به کار یک نویسنده‌ی ایرانی جذب می‌شود و با او قرارداد می‌بندد و به اصطلاح روی فرهنگ دیگری سرمایه‌گذاری می‌کند.
هنگامی که از این نویسنده خواسته شد که در مورد این کارش توضیحی بدهد، وی گفت:
زمانی که در ایران بودم یکی از کارهای جدی من ادبیات کودک بود و در این زمینه شعرها و داستان‌های بسیار پرداخته‌ام که بخشی چاپ شد و بسیاری هم نشد، زیرا در ایران با گروه‌بندی خاصی که در این زمینه وجود داشت، همواره این کارها به دشواری می‌پیوست. شش سال پیش وقتی به استرالیا آمدم با وجود تنگناها و دلتنگی‌هایی که در غربت وجود دارد و همه‌ی مهاجران آن‌را احساس کرده‌اند، باز از پا ننشستم و کار نوشتن را که ادبیات کودک در رأس آن قرار داشت دنبال گرفتم. تا اینکه انتشارات hha (hodder headline) که شاخه‌ای در آمریکا و انگلیس دارد، قرارداد کتابی را با من بست که در ماه مارچ به بازار آمد. این کتاب three crooks (= سه حقه باز) نام دارد و قهرمان آن شخصیتی است به نام hassan b (=حسن بی) که مخففhassan bald یعنی همان حسن کچل خودمان باشد.
البته داستان موضوع جداگانه‌ای دارد و این شباهت اسمی فقط به آن دلیل است که من می‌خواسته‌ام شخصیت حسن کچل را به گونه‌ای در بیرون از ایران زنده کرده باشم.
هنگامی که از پیرایه در مورد انگیزه‌ی نوشتن این قصه پرسیده شد، وی گفت:
چون ادبیات کودک ذهن مرا همیشه بگونه‌ای جدی درگیر کرده، از این‌رو نسبت به آنچه که برای کودکان به بازار می‌آید بی‌اعتنا نیستم. شما بهتر می‌دانید که ادبیات و فرهنگ کودکان امروزه به عمد یا غیر عمد دستخوش ویرانی است و کودکان با وجود داستان‌های غیر واقعی که قهرمانانش از کُرات دیگر می‌آیند و از نظر چهره‌پردازی با خودشان بسیار متفاوت‌اند، دنیای معصومانه‌ی خود را گم کرده‌اند. این مسئله شاید به ظاهر ساده و غیر قابل اعتنا باشد. اما در حقیقت بسیار ویرانگرانه عمل می‌کند. در کارتون‌ها و فیلم‌ها و کتاب‌هایی که برای کودکان نوشته و ساخته می‌شود و حتا اسباب‌بازی‌هایشان -که برای من خیلی قابل درنگ‌اند- ما همیشه با قهرمانانی روبرو هستیم که شکل معمولی ندارند. یا به صورت انسان‌های فضایی با سرهای بزرگ و تنه‌های کوچک و چشم‌های درشت مورب هستند و یا اگر در این هیأت نیستند، از ابزاری که به بدنشان پیچ و مهره می‌شود مثل یک دست الکترونیکی با انگشت‌های خشن مرگبار یا با داشتن چشم سوم الکترونیکی وسط پیشانی، یا با داشتن تشعشعات انرژی‌زا… و خلاصه با ابزاری از این دست به صحنه می‌آیند. از این‌رو حتا دنیای خیال کودکان نیز خشن و نامهربان و حتا مرگبار است.
این قهرمانان غیر طبیعی -اگر اینهمه زیاد و گسترده نباشند، اگر اینهمه فضای ذهن کودک را اشغال نکنند و اگر در آفرینش آنان اینهمه سماجت نشود -در مقیاس کوچکتر-شاید مفید هم باشند درست مثل کتاب‌های علمی و تخیلی برای بزرگان. اما درد اینجاست که تعداد آنها لحظه به لحظه زیادتر می‌شود و هیچکس هم این خطر عظیم را جدی نمی‌گیرد.
اینگونه بازیگوشی‌ها با دنیای کودکان نه تنها روان آنها را دستخوش هیجانات کاذب می‌کند، بلکه آنان را خشن و بی‌مهر بار می‌آورد و از اصالت انسانی‌شان دور می‌دارد و ذهنشان را گرفتار این واقعه می‌کند که اگر می‌خواهند قهرمان بشوند حتما ًباید با چیزی اضافی داشته باشند و به این ترتیب میان روح و جسم‌شان فاصله می‌اندازد که آثارش را می‌توان در آمار پیشرفته‌ی بزه‌کاری نوجوانان به روشنی دید.
اما قهرمان کتاب سه حقه باز -حسن بی- از این دست نیست. او یک آدم کاملا ً معمولی است. و نه تنها چیزی اضافه ندارد، بلکه کم هم دارد چرا که کچل است و مو ندارد. ولی راه عاطفه، مهربانی، جوانمردی و معرفت (به اصطلاح لوطی‌گری)، عشق به مردم، کمک به درماندگان، درگیری با ستم‌کاران و اخلاق پهلوانی را می‌شناسد و با تکیه بر این خصایل است که فهرمان می‌شود. او از کره‌ی دیگر نیامده بلکه از میان خود بچه‌ها برخاسته و ابزار ترسناکی هم همراهش نیست. فقط صداقت دارد… و با استفاده از روحیه‌ی شاد و شنگی که دارد و با پیش آوردن یک سلسله کارهای خنده‌آور و هیجان‌انگیز که مورد ذوق بچه‌هاست، قهرمان واقعی آنان می‌شود.
پیرایه در توضیح این کتاب ادامه داد:
کوشش من در پرداخت این قصه نه این است که داستانی نوشته باشم و بر خودم ببالم که ناشری فرنگی به من پیشنهاد کار داده است چرا که من به پی آمد اثری که بروی صحنه می‌آید بیشتر پای‌بندم تا مسایل جنبی‌اش.
من می‌خواسته‌ام به کودکان بگویم: قهرمان هیچوقت در بیرون شما نیست بلکه همیشه در درون شماست و شما می‌توانید با پرورش استعدادهای انسانی‌تان اجازه دهید که از درون خودتان قد بکشد.
من در این راه به سوی همه‌ی نویسندگان کودک دست یاری دراز می‌کنم و از آنها در راه سلامت روانی کودکان حمایت می‌خواهم.
هنگامی که از پیرایه پرسید ه شد که آیا این کتاب ادامه هم دارد یا نه؟ او گفت:
داستان به نوعی تمام شده که می‌تواند ماجراهای دیگری را هم به دنبال داشته باشد و من اینک مشغول نوشتن ماجرای دوم (حسن بی) هستم.
بخاطر حسن استقبالی که جامعه انگلیسی زبان از کتاب پیرایه یغمایی کرده است، جا دارد که به او تبریک گفت و برایش موفقیت‌های بیشتر را آرزو کرد.
چاپ شده در پیک خبری ایرانیان، حسین میرمبینی
“Something (cultural) happened” in Australia,
Pirayeh Yaghmaii and The Three Crooks,
A children’s book which was sold over 3000 copies in less than a month
Migration is hard and painful, but sociologists unanimously regard it as one of the basic factors that contribute to the development of civilizations.
In fact, the migrant, though takes the pains of self-exile and becomes a guest in an alien land, his/her motherland culture is partially or even sometimes completely bestowed upon the host land by the migrant; especially if s/he is an intellectual or an author.
Pirayeh Yaghmaii, poetess, author, and an outstanding researcher, is a learned migrant who has truly inherited the rich culture of her ancestors.[1] She is now living in Australia, and has recently written a book for children named “The Three Crooks”. It is published by HHA Publisher, and has been wonderfully welcomed by the public.
In respect to her “The Three Crooks,” Pirayeh Yaghmaii, who has already published several books for children in Iran, says, “I don’t know the situation in other places, but in Australia this is the first time that a foreign publisher is attracted towards the work of an Iranian writer; making a contract with her, and say, investing in another culture enterprise”
When the writer was asked to explain her recent work she said:
“When I was in Iran, one of my serious preoccupations was children’s literature, and I wrote many poems and stories in this field; a lot of them still unpublished, because of some peculiar problems in Iran. However, when I came to Australia six years ago, I continued to write, especially in the field of children literature, despite difficulties and homesickness which is generally experienced by the migrants, until the Hodder Headline Publisher, made a contract to me and The Three Crooks came to the market in March. Its hero is Hassan B., meaning Hassan Bald.
When Pirayeh was asked of her motive in writing the tale, she said:
I have been seriously preoccupied with Children’s Literature, and therefore I am not indifferent to what comes to the market for children. You are well aware that the children’s literature and culture is, intentionally or unintentionally, being messed up. With so many invalid stories whose heroes come from other planets and are so different from children in their appearance, the children have lost their innocent world. This matter may seem simple and unimportant, but in fact it works very destructively. In cartoons, films, and books produced for children, and even in their toys, which are of my great concern, we always deal with misshapen, malformed heroes. They are either in the form of extraterrestrials with huge heads, tiny trunks, and big bulging eyes, or mechanical bodies set up with screws; such as electronic hands with hoarse deadly fingers or an electronic third eye in the middle of the forehead, and such. These devices are, even in the children’s imaginative world, rough, unkind, and even deadly.
Like science fiction for the adults, these unnatural heroes may be useful if are not used so widely, so zealously and so obsessively. But the problem is that they are increasing rapidly, and nobody cares about this serious danger.
Such naughtiness about the children’s world does not only make the children apt to false excitement, but also makes them rough, unkind, and alienated from their authentic humanity, and their minds are preoccupied with the idea that if they want to be a hero they must have something extraordinary, and therefore there will be a disintegration between their body and soul. The effects of this can be conspicuously seen in the rising amount of adolescent delinquency.
The hero of The Three Crooks, Hassan B., however, is not of that kind. He is totally ordinary. He has nothing extraordinary. In fact, he is less than ordinary, because he doesn’t have hair and he is bald. But he knows the way of kindness, compassion, honesty, love of mankind, helping towards the oppressed, conflict with the oppressor, and the ethics of the “Pahlavan” (Knight). He has not come from another planet, but has risen from among the children themselves. He carries no horrible weapon. He has just honesty…. And with that merry spirit of his, and with his exciting, comic deeds that are appealing to the children, he proves to be their real hero.
Pirayeh added:
By this book I didn’t wish to write a tale and boast of making a contract with a forein publisher, because I am more concerned with the special effects of a work rather than such trifles. I wanted to tell the children: “The hero is never outside you. The hero is inside you, and you can make it thrive from your inside, by developing your humanistic faculties.
Hereby I ask for the assistance of all writers of children, and I want them to contribute in the psychological health of children.
When asked if the book will continue, Pirayeh said:
The story is finished in a way that can be sequential, and I am now busy writing the second episode of Hassan B..
582 total views, 2 views today